İşletme Amatöritesi

Son 12-13 yıl, Türkiye'de farklı sektörlerde, farklı işlerde çalıştım. Şunu anladım ki, bizim memlekette işletmeciliğin ortası yok...

Şirketler ya kurumsal ayağına çalışanın gırtlağını sıkıp, sonra "konuşurken niye sesin boğuk çıkıyor" diyerek fırça atıyor ya da para dönsün de her yıl en baştan başlar gibi efor sarfedelim de bırak büyümeyi, markayı şeklinde düşünüyor.

Kurumsal şirketler, düşük ücretlerle yüksek standartlar beklerken, katı kurallarla nazik konuşan çalışanlar oluşturmayı hedefliyor. Bu hem sistematiğe ters hem de çalışanların motivasyonuna büyük bir engel. Sadece 100 gram unla 1 tepsi kıymalı börek bekliyorsanız, en azından kıyma alın.

Kurumsal olmayan şirketlerde ise, isteyen istediği gibi at koşturuyor. Bir kişinin eforu, diğerlerinin sallabaşlığı yüzünden çöpe gidince, efor sarfeden çalışanın motivasyonu da çöküyor. Bu sefer bu çalışan da salla başı al maaşı moduna girmekle girmemek arasında kalıyor. Halbuki herkes bu efore eşlik etsin diye, "iş geliştirme müdürü" ihtiyacı olduğu aşikar olmasına karşın, işveren de sallasınlar başlarını şeklinde onay verip başını sallayınca, firma iş döndürse de yerinde sayıyor.

Yurt dışında bunun en güzel örneği, bir kişinin kendi kurduğu şirketin başından alınıp yerine CEO getirilmesi. Sen yaptın güzel aferin ama artık geliştiremiyorsun, geliştiren birini getirelim demek aslında kontrollü büyümenin en güzel örneği. Kontrolsüz büyüme girişimi genelde kontrolsüz küçülme, iflas erteleme ve iflas şeklinde ilerliyor. Bu yüzden, işletme büyüsün diye maneviyatını ortaya koyan bir yarı yetkili çalışanın varlığı, bu kurumsal olmayan firmalara gerekiyor.

Özetle, kurumsal firmalar biraz esneyin. Çalışanınızı doyurun, motive edin. Şirket yönetimi kitaplarındaki basmakalıp yönetimi devam ettirmek yerine, biraz da çalışanın kafasına ulaşın. Aile şirketleri ve küçük esnaf vizyonundaki ciddi yatırımlı, kurumsal olmayan şirketler siz de bazı temel kurallar koyun. Buradaki kurallar "saçını sakalını kes" olmasın. Her gün şu kadar şu konuda çalışma yap, gibi olsun. Bakın o zaman bu şirketler nasıl daha çok verim veriyor.